130 JAAR LANG VERBORG DE BIBLIOTHEEK VAN HET KNMI EEN GROTE SCHAT. EEN VERGETEN DOOS MET GEGEVENS OVER EEN VERGETEN EXPEDITIE NAAR HET HOGE NOORDEN, EEN EXPEDITIE MET EEN VERHAAL DAT MINSTENS ZO DRAMATISCH IS ALS DE TOCHT VAN WILLEM BARENTSZ NAAR NOVA ZEMBLA EEN SPANNEND VERHAAL, MAAR WAAROM WAREN WE DAAR EIGENLIJK, WAT ZOCHTEN WE DAAR?

Het is 1882 en in het kader van het Eerste Internationale Pooljaar willen meteorologen van het KNMI naar West Siberië. Aanstichter van de Nederlandse expeditie is niemand minder dan Buys Ballot, de oprichter van het KNMI. Op de heenreis raakt hun schip bekneld in het pakijs van de Karazee en vergaat ergens tussen Nova Zembla en Jamal Schiereiland. Ze moeten overwinteren en bouwen daarom hun prefab huis op een ogenschijnlijk stevige schots. Een ijsbeer komt op bezoek en ze drinken noodgedwongen smakeloos bevroren bier. Na een overwintering en een koele zomer lijkt redding ver weg – geen schip kan hun bereiken. De mannen besluiten naar het vasteland te lopen! Ze zoeken hun weg over voortdrijvende en gevaarlijk schommelende ijschotsen; ruim drie weken zwerven ze over het ijs. Wonder boven wonder overleeft uiteindelijk iedereen de tocht.

Dit boek over de Nederlandse poolexpeditie tijdens het Eerste Internationale Pooljaar 1882-1883 schetst het relaas van een groep mannen die alleen door samenwerking konden overleven. Terwijl ze streden voor hun leven op hun ijsschots ‘Nieuw Holland’ hebben de KNMI-meteorologen toch alles op alles gezet om het internationaal afgesproken waarneemprogramma te volgen. Handmatig verrichtten zij metingen naar o.a. temperatuur, windsnelheid, waterstand en het poollicht. Toen betekende dat laag voor laag dik aankleden en de vrieslucht in, om klappertandend en met bevroren vingers instrumenten af te lezen en notitieboekjes bij te houden; ieder uur, 24 uur per dag, zonder pauze, twaalf maanden lang. Tegenwoordig komen deze gegevens met een druk op de knop uit de computer rollen…

In 1882-1883 was de expeditie regelmatig voorpaginanieuws van de belangrijkste kranten, om in de loop van de daar op volgende eeuw grotendeels in de vergetelheid te raken. Onterecht, zo blijkt nu.