Fez

Fez

Lees hier mijn persoonlijke reisverslag van een bezoek aan de grootste autovrije medina ter wereld; Fez. Waag je in het duizend en één nacht levensgedruis.

In 2015 ben ik 2 dagen naar Fez geweest. In 2017 ben ik wederom in Fez geweest. Dit waren 2 bijzondere reiservaringen. Voor een impressie heb ik vast onderstaande video in elkaar geprutst. Overigens of het nu Fes of Fez is maakt niet zoveel uit. Het wordt allemaal door elkaar gebruikt maar de z zag ik het meest.

Aankomst

Met Ryanair vlieg je al vanaf 10 euro naar Fes. Bij aankomst in Fes wordt je ontvangen in een splinternieuwe terminal. Allereerst moet je een formuliertje voor de migratie invullen met je gegevens en wat je komt doen. Nadat je de formaliteiten hebt afgehandeld kom je in de aankomsthal die betrekkelijk rustig is vanwege alle veiligheidsmaatregelen. Hier kun je geldt wisselen bij de exchange bureautjes maar in de oude naastgelegen terminal is een gewone pinautomaat aanwezig dus wij liepen eerst daar naar toe. Grofweg is 10 Dirham 1 euro waard, eigenlijk nog iets minder. Die Dirhammetjes heb je nodig want je zult op de één of andere manier in de stad moeten komen en dat is ongeveer een rit van 10km.

De terminal van vliegveld Fez

Taal

De standaard taal is Arabisch / Berbers maar op veel plekken kun je met Frans terecht echter zullen bijvoorbeeld taxichauffeurs daar moeite mee hebben. Her en der kun je ook met Engels en Spaans uit de voeten.

Taxi

In Fes heb je de Grand Taxi, meestal een witte Mercedes of een wit busjes, en je hebt de Petite Taxi, een rode rammelbak met een gele vierkante bak op het dak. De grand taxi is bedoeld voor langere ritten die buiten de stad komen. Een ritje vanaf het vliegveld is dus voor de Grand Taxi bedoeld en kost tussen de 120 en 150 dirham (Dh). Bij de terminal wordt je wel opgevangen door de chauffeurs maar als die er niet zijn dan loop je 100 meter recht naar voren en dan kom je bij de standplaats uit.

De Petite Taxi is ook erg handig, het starttarief staat op 1,40 Dirham en een gemiddeld ritje binnen de stad kost je 1,50 euro. Daar ga je bij 40 graden niet voor lopen. Let wel op, bij bijvoorbeeld het treinstation hebben chauffeurs onderling een afspraak toeristen voor een fixed price van 20 Dh te vervoeren zonder meter. Dat is nog niet veel geld maar eigenlijk moeten ze de meter aan zetten. Steek je daar even de weg over dan vind je al een taxi die het wel netjes volgens de meter doet.

Hotels

In Fes wemelt het van de hotels, ze kosten geen drol. Je kunt kiezen voor een hotel in de Medina (het oude ommuurde deel van de stad) of bijvoorbeeld in de nieuwe wijk aan de zuidkant. Een hotel in de Medina kan sfeervol zijn maar vaak zijn het wat oudere primitievere hotels en moeilijk te vinden. Zeker bij warm weer is het heerlijk om na een drukke bezoek aan de Medina heerlijk in een zwembad te duiken. Binnen de Medina gaat dat niet lukken en is er of een koel binnenplein in een Riad of een nog steeds warm dakterras.

De tuin van Hotel Ibis

Wij verbleven o.a. in Hotel Ibis bij het station, voor 40 euro per nacht (2 personen) inclusief een uitgebreid ontbijtbuffet.

Beste reistijd

Ik ben een keer in mei geweest en toen was het 25 graden. Bij een ander bezoek halverwege juni was het constant 38 a 42 graden. Bij die temperatuur kun je vanaf een uur of 13h maar beter ergens gaan rusten of eten. Buiten de zomermaanden is het goed vertoeven.

Ramadan en vrijdag.

Verkeer tijdens ramadan, na zonsondergang

Op de vrijdagen is het erg rustig in de Medina. De meeste winkeltjes zijn gesloten of gaan veel later open. Monumenten zoals de Medersa, musea en de leerlooierij zijn wel gewoon open.

Tijdens de ramadan doet iedereen het rustiger aan. Tegen de avond als de zon bijna onder gaat wordt het ineens heel erg stil op straat. Iedereen gaan naar huis om te eten en na een flinke knal mag er dan gegeten worden. Het zal je niet lukken dan een taxi te pakken. Een uurtje later hervat het leven zich weer langzaam.

Eten en drinken

De kaart van Restaurant Buoayad

De nationale drank is natuurlijk de mierzoete muntthee. Frisdranken zijn er in overvloed en in op diverse plekken kun je wel een koud pilsje scoren zoals de Flag. De vele winkeltjes met kruiden en kruidenmengsels zoals ras el hanout verraden al dat de Marokkanen het serieus nemen met koken.

SONY DSC
SONY DSC
SONY DSC
SONY DSC
SONY DSC
SONY DSC
previous arrowprevious arrow
next arrownext arrow
Shadow

Bekend zijn o.a. de harira soep (linzensoep), de gehaktballetjes met ei in tomatensaus ofwel de kefta en de vele soorten Tanjina’s met couscous groente en kip of lamsvlees. Al het eten wordt opgediend met brood. Ook lekker voor tussendoor is een heerlijk gekruide omelet. Wat zeker niet mag ontbreken zijn de frisse salades met komkommer, tomaat en paprika en de heerlijke fruitschalen.

eten_12
eten_10
eten_09
eten_07
eten_05
eten_04
eten_03
eten_02
previous arrowprevious arrow
next arrownext arrow
Shadow

En dan nu Fez…

Komend vanaf het vliegveld zie je eerst allerlei nieuwe wijken en moderne gebouwen. Rondom de mooi aangelegde Avenue Hassan 2 vindt je alle westerse zaken terug zoals de Big M, Burger King, Pizza hut en een groot winkelcentrum. De avenue is opgesierd met palmbomen, fonteinen, bankjes en speeltoestellen.

Avenue Hassan 2

Volg je de Avenue na de rotonde via de Avenue Mouley Youssef dan kom je uit op het plein van de Koninklijk Paleis. Een grote façade met enorme goudkleurige deuren siert de entree. Het paleis is permanent bewaakt en niet toegankelijk. Ook het plein is is niet altijd toegankelijk.

De grote poort van het Koninklijk Paleis

Tevens zien we hier de eerste toegangspoort tot het oude Fez, de Bab al Amer.

Bab al Amer
Bab al Amer

Via deze poort loop je Fez Mellah in. De oude Joodse buurt. Veel Joodse families wonen er niet meer maar de wijk heeft wel zijn specifieke uitstraling met gevels en balkons, een synagoge en een typisch Joods kerkhof.

Het Joodse kerkhof

Via de Bab El-Magana lopen we Fez Mellah weer uit waarna we via de Bab as-Semmarina de deels overdekte Rue de Fez El Jdid inlopen. Hier is veel activiteit op straat. Het is ook de buurt waar vroeger en nu in mindere mate draad gemaakt werd.

Bab as-Semmarina

Via alweer een stadpoort lopen we de wijk weer uit. Links zien we weer de entree tot het paleis.

Wij slaan rechts af en een honderd meter verderop waar de hoge muur begint gaan we weer rechts. Hier is een kleine ingang tot het park maar we lopen eerst even verder tot het oude fotogenieke vervallen waterrad.

Het waterrad

Terug bij de poort gaan we het Jnane Sbile park in dat niet altijd toegankelijk is. De tijden variëren zo’n beetje vanaf een uur of 9 tot 19h ‘s avonds.

Jnane sbile

Via de officiële ingang lopen we er weer uit richting Place Boujloud maar moeten eerst weer een stadsmuur door. Op de place aangekomen scheren er honderden zwaluwen laag over. Zij hebben allen een nestje in de gaten van de stadsmuur. Het is er nu rustig maar in de avond is er meer activiteit op het plein.

We steken het plein over. Houd je hier links aan dan kom je via een marktplein bij de Bab Chorfa uit en als je rechts aan houdt sta je voor de Bab Boujloud. In beide gevallen geldt dat je aan de rand van de grote oude Medina staat. Ruim 8000 kleine autovrije straatjes vol met vaak middeleeuwse activiteiten. Wie er inloopt verdwaald maar zal er vroeg of laat ook wel weer uitkomen.

Bab Boujloud

In de Medina is er natuurlijk van alles te zien en beleven. Van ontelbare winkeltjes met vooral veel schoenen en etenswaar tot in de meest bizarre diversiteit. Van egeltjes tot geitenkoppen en van supermeloenen tot heel veel dadels. Ook veel oude ambachten vind je hier terug. Van de gewone schoenmakers, de blikkensmid, de tapijtwevers,  wol-ververs  en de leerlooiers. Vooral om deze laatste ambacht staat Fez bekend.

Maar hoe nu verder…?

Overal wordt je aangeraden om met een gids de Medina te bezoeken. Dat is voor je eerste bezoek ook zeker aan te raden want je wilt per slot van rekening ook zoveel mogelijk van de Medina zien. Een gids zal je feilloos naar alle plekken leiden. Je kunt deze gids natuurlijk vooraf online boeken. Dat werkt prima maar en geeft je zekerheid. Nadeel, je betaald de hoofdprijs van 25 a 40 euro per persoon.

Als alternatief kun je ook gewoon de Medina in lopen en dan loop je vanzelf wel tegen een gids aan die op zoek is naar klanten. Vraag wel naar zijn pasje. Hier kun je afspraken mee maken over de prijs, de duur en inhoud van je tocht. De prijs voor 2 personen is ongeveer 150 dH (14 euro) en voor 4 personen kom je op 200 dH uit. Maak afspraken over dat je bijvoorbeeld niet in een carpet-sale, cosmetica-sale of leer-sale wilt belanden. Entreeprijzen voor een bezoek aan een Medersa of een tip voor een bezoek aan een dakterras bij de tanneries zijn meestal niet inbegrepen.

Mocht je geen gids willen of na je bezoek met een gids eens op eigen houtje de Medina in willen dan geldt ter oriëntatie dat bergaf altijd richting de rivier, omgeving tanneries of Place RCif zal leiden. Bergop kom je meestal wel ergens op de Place Boujloud uit.

Ter oriëntatie zijn er voor een toeristisch bezoek routes uitgezet. De routes hebben afhankelijk van het thema een kleur. Volg je de rode of bruine route dan ga je meestal van hoog naar laag of andersom. Zie het onderstaande kaartje, klik om te vergroten.

Gates and Rampartstour

Omdat de buitenzijde van de stad lastig te belopen is hebben we een keer een “gates en rampartstour” geboekt, ofwel een stadspoorten en stadsmurenexcursie. Dit was zeker de moeite waard. We startten bij de grote deuren van het Palais Royal en de nabij gelegen stadspoort. Vervolgens gingen we per auto langs de muren op richting naar de Merinid Tombes. De Marinid of Merinid Tombs liggen buiten de stadsmuur hoog gelegen op een heuvel boven de stad en bevat graven uit de Marinid Dynasty. Het meest indrukwekkend is eigenlijk wel het overweldigende uitzicht over de Medina.

Keramiek uit Fez

Uiteindelijk komen we aan de andere kant van de stad uit bij een keramisch centrum waar de meest uiteenlopende stukken aardewerk gemaakt worden en zeer indrukwekkende mozaïeken. Dit is typische iets uit Fez. Alles met het handje en als het goed is staat dan op de achterzijde Fes geschreven. Leuk om te zien hoe de spullen die in de Medina te koop liggen hier gemaakt worden en men hoopt natuurlijk dat wij wat kopen. Een stukje keramiek in de vorm van een schaaltje, potjes tegeltje of tajine is inderdaad ook leuk om als souvenir mee naar huis te nemen.

Meer Marokko